Czas historyczny liczymy w latach i wiekach. Czasem trzeba przyporządkować rok do wieku. Masz datę roczną – który to wiek? Jak zamienić rok na wiek?
Wiek to sto lat.
W każdym wieku pierwszy rok ma na końcu daty cyfry 01, drugi 02 itd., a ostatni – 00 (dwa zera), bo jest setnym rokiem w tym wieku.
W jaki sposób ustalić, do którego wieku należy wskazany rok?
Są dwie proste metody: „matematyczna” (oparta na dzieleniu) i „szkolna” (oparta na zapamiętaniu zasady).
[UWAGA: metoda „szkolna” jest prostsza, ale metoda „matematyczna” pozwala lepiej zrozumieć liczenie czasu w wiekach, czyli stuleciach].
Metoda „matematyczna”
Potraktuj datę jak liczbę. Chcąc ustalić wiek, podziel tę liczbę (datę) przez 100, bo tyle lat jest w jednym wieku.
Przykład: rok 1410.
Podziel tę liczbę przez 100.
1410:100=14,1
Mamy więc 14 pełnych setek (14 wieków, które minęły) i ułamek kolejnej setki, czyli kolejny wiek.
Kolejny, czyli piętnasty.
Zatem: rok 1410 to XV wiek.
Przykład: rok 476.
Podziel tę liczbę przez 100.
476:100=4,76
Mamy więc 4 pełne setki (4 wieki, które minęły) i ułamek kolejnej, czyli kolejny wiek.
Kolejny, czyli piąty.
Zatem: rok 476 to V wiek.
Przykład: rok 1500.
Podziel tę liczbę przez 100.
1500:100=15,0
Mamy więc 15 setek (15 wieków, które minęły) i nic ponadto.
Zatem: rok 1500 to XV wiek.
Lata zakończone na 00 zawsze kończą wiek, bo wiek ma 100 lat.
Pierwszy wiek zaczął się od roku 1, a ostatnim rokiem pierwszego wieku był rok 100.
Przykład: rok 29.
28:100=0,29
Nie mamy więc ani jednej pełnej setki, czyli trwa dopiero pierwsza.
Zatem 29 rok to I wiek.
(wszystkie lata oznaczone datą jedno- lub dwucyfrową należą do pierwszego wieku, rok 100 także)
PRZED NASZĄ ERĄ wygląda to dokładnie TAK SAMO.
Po prostu, jeśli jest to rok p.n.e., to wiek też będzie p.n.e.
Rok 2686 p.n.e.
2686:100=26,86
czyli 26 wieków i rozpoczęty następny,
a więc 2686 rok p.n.e. to XXVII wiek p.n.e.
Rok 753 p.n.e.
753:100=7,53
czyli siedem wieków i rozpoczęty następny,
a więc 753 rok p.n.e. to VIII wiek p.n.e.
Rok 44 p.n.e.
44:100=0,44
czyli rozpoczęty pierwszy wiek,
a więc jest to I wiek p.n.e.
Metoda „szkolna”
Rozdziel datę na dwie części (w pamięci albo na papierze pionową kreską), oddzielając dwie ostatnie cyfry, np.: 1973 rok to 19 | 73.
Jeżeli dwie ostatnie cyfry to 00, to cyfry przed kreską wskazują nam wiek, np.
800 rok = 8 | 00 = VIII wiek
1400 rok = 14 | 00 = XIV wiek
2000 rok = 20 | 00 = XX wiek
Jeśli dwie ostatnie cyfry są różne od 00, to do liczby przed kreską trzeba dodać 1, np.
395 rok = 3 | 95 = IV wiek
966 rok = 9 | 66 = X wiek
1683 rok = 16 | 83 = XVII wiek
1815 rok = 18 | 15 = XIX wiek
Jeżeli data jest jedno- lub dwucyfrowa, to jest to I wiek, np.
27 rok p.n.e. = I wiek p.n.e.
Przypominam: lata zapisujemy cyframi arabskimi, a wieki zapisujemy cyframi rzymskimi!
