„Długi wiek XIX” albo „epoka XIX w.” to dość dziwna epoka. Wbrew nazwie zaczęła się w wieku XVIII, a skończyła w XX. Za jej początek uważa się rewolucję francuską (1789 r.), a za zakończenie – I wojnę światową (1914-1918). Co więcej, w większości podręczników szkolnych okres ten włączony jest do nowożytności. Dlaczego więc historycy uznają okres 1789-1914 (1918) za osobną epokę?
W tym okresie świat się zmienił – szybko i wyraźnie. Po pierwsze, zmieniły się warunki życia ludzi. Dokonano wielu odkryć i wynalazków – wiek XIX nazywany jest „wiekiem pary i elektryczności”. Pojawiły się zupełnie nowe sposoby podróżowania (kolej, samolot, samochód) i komunikowania się (telegraf, telefon, radio). Po drugie, rewolucja obaliła zasady i autorytety trwające od wieków, a zamiast nich pojawiły się nowe mocarstwa i nowe ideologie. Dla Polski był to okres niewoli narodowej.
W podstawie programowej z historii dla szkoły podstawowej epoka ta jest omówiona w ośmiu działach. Pod każdym z nich znajdziesz tematy notatek zamieszczonych na tej stronie lub planowanych do opublikowania w niedługim czasie [najedź kursorem na temat notatki, a przekonasz się, czy notatka jest już dostępna].
DLA NAUCZYCIELI: w nawiasach kwadratowych przy tematach notatek wskazane są punkty podstawy programowej.
15. Wielka rewolucja we Francji.
– Rewolucja francuska 1789-1799 [15.1, 15.2]
16. Epoka napoleońska.
– Okres napoleoński [18.1]
– Napoleon a Polska [18.2, 18.3, 18.4]
19. Europa po kongresie wiedeńskim.
– Kongres wiedeński 1814-1815 [19.1]
– „Wiek pary i elektryczności” [19.2]
– Skutki rewolucji przemysłowej
20. Ziemie polskie w latach 1815-1848.
– Królestwo Polskie 1815-1830 [20.1, 20.2]
– Powstanie listopadowe 1830-1831 [20.3, 20.4]
– Główne nurty Wielkiej Emigracji [20.5]
21. Europa w okresie Wiosny Ludów.
– Wiosna Ludów [21.1]
– Wiosna Ludów na ziemiach polskich [21.2]
22. Powstanie styczniowe.
– Powstanie styczniowe 1863-1864 [22.1, 22.2., 22.3, 22.4]
23. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku.
– Zjednoczenie Włoch i Niemiec [23.1]
– Wojna secesyjna w USA 1861-1865 [23.2]
– Ekspansja kolonialna XIX wieku [23.3]
– Ideologie XIX wieku: liberalizm, socjalizm, nacjonalizm, konserwatyzm [23.4]
– Świat na przełomie wieków [23.4]
24. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku.
– Polacy pod zaborami [24.1, 24.2, 24.3]
– Życie polityczne pod zaborami w końcu XIX wieku [24.4]
– Rewolucja 1905 [24.5]